Produksjon av egg og eggprodukt
Egg skal vere produsert, merka og selt i samsvar med regelverket i alle ledd, frå egget kjem ut av høna til forbrukaren kjøper produktet.
Innhald på denne sida
- Registrering eller godkjenning
- Dette kan du gjere som registrert primærprodusent av egg
- Hygienereglar for eggpakkeri
- Internkontroll
- Kvalitet på egg som skal seljast
- Sortering av størrelse på egg
- Temperatur
- Haldbarheit på egg
- Merking av egg
- Salmonellakontroll av egg
Om du sel egg, har du ansvar for at egga du sel er trygge og har god kvalitet.
Registrering eller godkjenning
Alle som driv med næringsmiddelverksemd skal enten registrere verksemda eller få verksemda godkjent.
Eggprodusentar må registrere seg
Som eggprodusent kan du selje små mengder egg upakka som lausvektvare og direkte til forbrukar frå gard, frå lokale marknader og frå lokale butikkar. Produksjon og oppsamling av egg hos produsenten (ikkje pakking) blir regna som primærproduksjon og treng ikkje godkjenning. Du må registrere salet i skjematenesta til Mattilsynet.
Eggpakkeri og eggproduktverksemder treng godkjenning
Eggpakkerier og eggproduktverksemder er godkjenningspliktige, fordi egg er ei animalsk vare.
Mindre eggpakkeri kan få unntak frå regelen om godkjenning og skal da registrerast. Som registrert eggpakkeri kan du selje egg direkte til sluttforbrukar og i tillegg høgst 600 kg pr. veke (9600 hønseegg) til andre detaljistar i lokalområdet. Sel du meir enn dette, må du søkje om godkjenning. Som godkjend verksemd er det tilleggskrav om merking med godkjenningsnummer.
Sjå kvifor du må registrere eller få godkjent verksemda di.
Slik gjør du
Treng du registrering eller godkjenning for eggpakkeri eller eggproduktverksemd, kan du registrere deg i skjematjenesta:
Registrering av næringsmiddelverksemd
Du skal vere registrert eller godkjent hos Mattilsynet om du importerer, håndterer, lagrar eller omset næringsmiddel.
Du registrerer deg ved å bruke skjemaet "Ny matbedrift og/eller import, produksjon og engrossalg av matkontaktmaterialer" i Mattilsynet si skjemateneste.
Skjemaet skal også brukast dersom du vil utvide aktiviteten i ei allereie eksisterande verksemd og starte med ein ny aktivitet som ikkje er registrert.
Dette kan du gjere som registrert primærprodusent av egg
Når du har registrert verksemda hos Mattilsynet kan du
- selje egga direkte til privatpersonar (sluttforbrukar) frå garden eller på marknad, for eksempel torg eller REKO-ring.
- selje egga til butikkar i nærområdet
Du kan selje egga i laussal (på brett utan innpakning eller f.eks. frå kurv).
Du kan vaske egga, men du kan ikkje selje egga ferdigpakka, for eksempel i lukka kartong. Skal du pakke egga, må du forhalde deg til reglane for eggpakkeri. Da må du blant anna sortere egga etter storleik og kvalitet, følgje hygieneregler og sørgje for korrekt merking av egga.
Hygienereglar for eggpakkeri
Skal du sortere og pakke egga, er verksemda di eit eggpakkeri.
For eggpakkeri gjeld dei generelle hygienereglane.
Internkontroll
Det er ulike krav til internkontroll for primærprodusentar av egg og eggpakkeri og eggproduktverksemder.
Eggprodusentar må ha kontroll med farar
Eggprodusentar skal ha dokumentasjon på kontroll med farar. Du skal ha kontroll med farar som riktig handtering og lagring av egga, rent vatn, trygt fôr, førebygging av smittsame sjukdommar, skadedyrkontroll, riktig vasking av egg osv. Du skal sikre at egga er beskytta mot forureining idet det tas omsyn til all seinare foredling.
Les meir:
Eggpakkeri og eggproduktverksemder må ha styringssystem
Eggpakkeri og eggproduktverksemder har etter matlova ansvar for å sikre og kontrollere at produkta de omset er trygge. Godt styringssystem er viktig for trygg matproduksjon.
Du skal ha eit styringssystem som fungerer tilfredsstillande. God styring og gode rutinar sikrar rett handtering av egg og at produkta har jamn kvalitet. Styringssystemet ditt er også eit hjelpemiddel verksemda har for å etterleve krava i regelverket.
HACCP-krava bør vere så fleksible at dei kan anvendast i alle situasjonar, også i små føretak.
Kvalitet på egg som skal seljast
Egga skal vere reine og tørre. Dei skal vere beskytta mot sollys, framand lukt og støyt under handtering, lagring og transport.
Kriterier for egg med riktig kvalitet (klasse A):
- Skal og kutikula (ytre hinne) har normal form og er rein og uskadd.
- Luftblæra er ikkje over 6 mm.
- Plomma er i midten og utan tydeleg omriss. Ved dreiing flytter ikkje plomma seg merkbart frå midten og kjem raskt tilbake til sentrum av egget
- Eggekvita er klar og gjennomsiktig.
- Kimplet (streng som held plomma midt i egget) er ikkje synleg utvikla.
- Egget har ikkje framande delar (t.d. blodegg).
- Egget har ikkje framand lukt.
Gjennomlysing av egga er ein god måte å sikre riktig kvalitet.
Sortering av størrelse på egg
Egg vert sortert etter fire vektklassar.
- XL: 73 g og over
- L: 63 g - 73 g
- M: 53 g - 63 g
- S: under 53 g
Dersom du vil selje egg av ulik størrelse i same kartong skal det stå minimumsnettovekt i gram, og "Egg av ulik størrelse" eller tilsvarande uttrykk på kartongen.
Temperatur
Oppbevaringstemperatur for egg er høgst 12˚C.
Det er unntak for temperaturkravet ved kortvarig omsetning av særskilt ferske egg. Ved slikt sal må du informere om når egga er lagt.
Det er ulike regelverkskrav til egg avhengig av korleis og kor stor mengde du skal selje.
Haldbarheit på egg
Egg skal vere seld innan 21 dagar etter leggedato. Ut frå dette kan du setje haldbarheit på 28-35 dagar frå leggedato.
Merking av egg
Forbrukarane skal få god informasjon om kva matvara inneheld ved å lese på pakninga.
Merkinga skal vere korrekt, gi tilstrekkeleg informasjon og ikkje villeie forbrukarane. Krava omfattar merking på sjølve matvara, men det er også krav til presentasjon og reklame.
Les meir: Merking av egg
Salmonellakontroll av egg
Alle egg som blir pakka, skal komme frå besetningar som følger krava til prøvetaking av salmonella.
Upakka norske egg treng ikkje komme frå ei besetning som er underlagt salmonellakontroll.